Romeinse wegen in Nijmegen e.o.
Eerst kort
Op de vierde dag van de Vierdaagse komen de wandelaars glorieus binnen op de Via Gladiola. Zo heet de St. Annastraat op deze speciale dag en het is een knipoog naar de Romeinse tijd waarin Nijmegen de eerste en belangrijkste stad in ons land was. In die tijd lag de stad op een knooppunt van wegen en was het een belangrijke logistieke hotspot zoals we nu zouden zeggen. Van hieruit werden grote delen van de Nederlandse limes bevoorraad.
In de binnenstad van Nijmegen vormen de Burchtstraat (met onder andere het stadhuis) en de Hezelstraat (in het verlengde, richting het westen) een onderdeel van een Romeinse oost-west verbinding.
Noord-zuid liep er een weg naar Cuijk aan de Maas, door het Heumensoord. In dat bos, dat vroeger heidegebied was, vind je de plaats van een Romeinse wachttoren van waaruit de weg werd bewaakt.
Meer.
Natuurlijk waren de wegen in Nijmegen onderdeel van een groot netwerk dat alle plaatsen in het Romeinse rijk verbond. Wegen waren voor de Romeinen wat aders en slagaders voor een mens zijn. Ze verbonden nederzettingen, legers en legerkampen en ze zorgden voor economische voorspoed.
In Nijmegen waren eeuwenlang soldaten gevestigd, er was industrie (dakpannen, die zijn teruggevonden van Bonn in Duitsland tot in ons eigen Katwijk) en er was een stad van forse omvang (Ulpia Noviomagus). Alle wegen hier in de buurt liepen dan ook via Nijmegen.
De Romeinse oost-west as
Dit is het Nijmeegse deel van de weg die van Xanten in Duitsland kwam en uiteindelijk tot aan Katwijk moet hebben doorgelopen.
In de stad vind je de oost-west as terug in de route Ubbergseveldweg, Burchtstraat - Stikke (steile) Hezelstraat - Lange Hezelstraat. Van hier af liep hij verder door naar de Romeinse stad Noviomagus die in Nijmegen West lag, het huidige Waterkwartier.
De zuid-noord as
Dit is het Nijmeegse deel van de belangrijke verbinding met het zuiden.
De zuid-noord as liep globaal vanaf Cuijk door Heumensoord over Driehuizerweg, Heijendaalseweg, Coehoornstraat, Hertogstraat, Kelfkensbos. (Cursief zijn de straten in het centrum).
Op het kaartje hieronder staan alle bekende Romeinse wegen in en in de omgeving van de stad weergegeven.De bekende Romeinse wegen rond Nijmegen
Romeinse wegen in ons land zijn geen van alle compleet blootgelegd. Daarom kennen we hun totale verloop ook niet. Op de tekening zijn ze daarom ook niet nauwkeurig weergegeven. Het zou kunnen dat ze het tracé volgden van nu nog bestaande wegen. Sommige namen herinneren er nog aan, zoals de naam Heerweg en in Nijmegen Hertogstraat. Die naam heeft niets te maken met hertogen, ook niet met herten (de oude naam was Hertsteeg) maar hier zijn "hertog" en "hert" een verbastering van "heer", wat leger betekent.
De weg naar Wijchen komt er in deze afbeelding wat bekaaid af. In een volgende update zullen we dat aanpassen.
Als je dus door de stad flaneert volg je altijd wel een spoor van de eersten die hun stempel drukten op wat later Nederland zou worden.
Hoe de Romeinse wegen werden aangelegd en meer over de verbinding met het zuiden (Tongeren)
Langs Limburgse wegen (ook al beweert Firefox anders: volgens VirusTotal is deze website veilig).
Meer over de Romeinse wegen-as oost- west
We vertellen hier maar fractie van wat er over het Romeinse wegenstelsel
in Nederand, en speciaal ook in en in de buurt van Nijmegen, te vertellen is. Veel meer vind je in het boek Romeinse wegen in Nederland. (ISBN 978 90 5345 419 0) Stichting Matrijs, Utrecht. Aan dit prachtige boek zijn de meeste weetjes (subjectieve keus) ontleend.
Verder dank aan de website vici.org die schatten aan kaartinformatie heeft die je vrijelijk mag gebruiken. De kaarten met wegen op deze pagina zijn van deze website afkomstig en door mij van nadere aantekeningen voorzien.
Meer over:
