Waalkade, oostelijk deel

De meeste stadswandelingen op deze website zijn of worden binnenkort vervangen. Deze site bleek daarvoor niet de beste vorm; er zijn apps te over die je de weg wijzen. De weg vind je dus wel, maar leuke dingen zien en horen, daar hoort echt een stadsgids bij. Mocht je zelf thuis alvast wat informatie bij elkaar willen sprokkelen, dan zijn deze pagina's, die eerder deel van de wandelpaginas uitmaakten, daar prima geschikt voor.

Het aanpassen van de beide pagina's over de Waalakde oost en west kost nogal wat tijd. Omdat we je graag daar zien, handhaven we deze twee routes vooralsnog tot het eind van het seizoen 2023. /

Loop vanaf de waterkering in de Grotestraat (2) zo'n 150 meter naar rechts richting oosten, richting Waalbrug.

De Waterwolf en de Aquanaut

Na zo'n 150 meter vind je op de kade het beeld van de Waterwolf en de Aquanaut. De Waterwolf staat voor de dreiging van het water in de Waal en de ruimte die het kreeg door de aanleg van de Spiegelwaal (achter het eiland dat je aan de overkant ziet liggen). Het verhaal voor de kinderen is te beluisteren bij het paaltje in de buurt van het beeld.

Loop nu de trappen op en tussen twee restaurants door via het pleintje naar de Steenstraat. Loop dan eerst naar rechts de Steenstraat in.

Het Besiendershuis op Steenstraat 26. Dit pand is 16e eeuws, uit 1525 om precies te zijn. Hier woonde de Besiender, die namens de stad de tolgelden op de Waal inde. Het Besiendershuis heeft nu een culturele functie.

 (17) Lieve Vrouwentrappen. Voordat na de oorlog het Groene Balkon werd aangelegd liep op de plaats van deze trappen het Liever Vrouwengasje dat uitkwam bij het poortje waar we zo dadelijk komen: het Besienders- of Lieve Vrouwenpoortje, ook wel het Lossertspoortje genoemd.

 (18) Links naast het Besiendershuis kun je in de gevel van het buurpand een stuk van de Romeinse muur die hier stond bekijken. In het metselwerk is aangegeven hoe hoog die toen was. Deze muur liep een heel eind richting oosten door. In de onderdoorgang van het Casino iets verderop, aan de linkerkant in een soort etalage en in De Bastei vind je er meer overblijfselen van.
Het straatwerk hier laat zien hoe steenstraten er in de Middeleeuwen uitzagen (als ze niet al onder dikke lagen afval waren verborgen). In een inscriptie op de gevel vraagt de auteur zich af hoe de stad er toen moet hebben uitgezien.

Besienderspoortje

 (19) en (20) De Besienderspoort is het huis dat tegen de hoge muur rechts is gebouwd. Als je door de spijlen van de poort aan de straat kijkt, kun je de onderdoorgang van het poortje zien. Hij ligt nu voor het grootste gedeelte onder de kade, omdat die door terugkerend hoog water meerdere keren moest worden opgehoogd.

Als je even omloopt en om de hoek door de ramen van het restaurant aan de kade kijkt, zie je bijna helemaal rechts het bovenste stuk van het poortje in de gevel terug . Links daarvan is bovendien een gedenksteen van de grote overstroming van 1861 nog te zien.

Hypocaustum

 (21) In een venster onderaan de hoogwateropgang naar de boveningang van het Casino ( rondje rechtsonder op de foto) liggen restanten van een hier in 1985 ontdekte Romeinse vloerverwarming: een hypocaustum. Uitleg vind je er bij.

  Loop je verder naar het westen, dan zie je hier aan de lage wal langs het water een kunstwerk (22) dat het van beweging moet hebben: jouw beweging. De palen die een beetje lukraak lijken te zijn geplaatst vormen afhankelijk van de hoek waarin je ze bekijkt Romeinse cijfers. Probeer er een paar te ontdekken door er langs en omheen te lopen. Natuurlijk verwijst dit naar het rijke Romeinse verleden van Nijmegen en speciaal de Romeinse haven die hier moet hebben gelegen. Van Ari Berkulin, 1995

De Bastei (23)

Draai je even om richting bebouwing. Tussen de pandjes aan de overkant van de kade staat een brede toren. Het is een bastei en De Bastei heet ook het museum annex natuurcentrum dat erin in gevestigd.
De ingang van De Bastei is aan de achterkant van de kadebebouwing. Loop links van het Casino de brede straat in. Direct links naast de Veerpoorttrappen is de ingang.

In 1987 kwam er bij de sloop van enkele panden aan de oostzijde van de Waalkade een naar later bleek uit tenminste 1526 daterende verdedigingstoren tevoorschijn die ook nog eens een in Nederland zeldzame bastei bleek te zijn.

Dat hier deze toren moest hebben gestaan was wel duidelijk, want er zijn vele afbeeldingen van, maar niet of nauwelijks bekend was dat hij nog aanwezig was.

Als je aan de voorkant tegen de toren aan kijkt, zie je duidelijk dat hij gebouwd is volgens het door Albrecht Dürer uitgevonden principe. Aan de toren was een arkeltorentje gebouwd dat op alle afbeeldingen te vinden is. De vervaarlijk uitziende glazen uitbouw  die nu aan de toren geplakt zit, is daar een verwijzing naar.

"Dit soort minitorentjes waren heel gebruikelijk op rondelen en stadsmuren. Van hieruit kon men relatief veilig naar beneden en langs de stadsmuren kijken en schieten naar een eventuele vijand. Soms zaten er zelfs kijkspleten in de vloer van deze torentjes om recht naar beneden te kunnen schieten. ^{Dank aan Marcel Degen op Facebook (groep Oud Nijmegen) die ook voor de afbeelding van de toren zorgde.}

Wat is er te zien en te doen in De Bastei?

In De Bastei kun je lopen door de fundamenten van woningen, kelders en gangen en langs stadsmuren van 20 eeuwen geleden tot nu. Verder wordt er het ontstaan van het landschap rond Nijmegen, de stuwwal uitgelegd en zijn er talloze opgezette dieren en gevonden fossielen te vinden, waaronder de 40.000 jaar oude mammoetschedel. Er zijn ook wisseltentoonstellingen en bovenin is er een café met terras waar je iets lekkers kunt drinken en snoepen en kunt genieten van het schitterende uitzicht. De website van De Bastei is www.debastei.nl

Nationaal Fietsmuseum Velorama (24)

Aan de kade vind je, naast de toren van de bastei het nationaal fietsmuseum Velorama en hotel Courage.

Haven met historische schepen (25)

Tegenover Bastei en Velorama kun je historische schepen bekijken in de Lindenberghaven. De haven is aangesloten bij de Schepencarrousel. De meeste schepen worden van tijd tot tijd door andere vervangen. Dat geldt niet voor bijvoorbeeld de Zeester, het enige nog varende Groningse potje met een kosterkont. Een coaster met geschiedenis. Het vervoerde ooit geallieerden vanuit Duinkerke naar het Engelse Ramsgate. ^*

Bruggetje naar de Stadswaard (26)

Als je nog een stukje natuur mee wilt nemen loop dan op het lage gedeelte naast de haven onder de Waalbrug door. De boogbrug leidt naar de Stadswaard, een hit nu de Waalstrandjes zo druk worden bezocht en steeds meer mensen de natuur rond de stad ontdekken. Van hier trek je de Stadswaard en de Ooij in. Je bent hier gast en geef vooral de dieren niet teveel aandacht.

Afbeelding van de Lindenberghaven van Jan-martijn Verlaan via Pixabay

• Terug via de Waalkade, lekker langs het water?
• Eventueel de Waalkade west wandeling doen?

* ^{Dank aan Floor Snijders, Facebookgroep Streetview024}