Nijmegen en de Waal

Zoals elke stad die aan een rivier ligt, had ook Nijmegen een haat-liefdeverhouding met de rivier die eeuwenlang lang haar oevers bepaalde. Natuurlijk was het water een bron van voedsel en zorgde het voor economische voorspoed. Maar in tijden van oorlog, in de winter en bij hoog water vormde het water een risico voor vijandige invallen, ijsgang en overstromingen.

In Nijmegen komt daar nog wat bij. Vlak vóór de stad maakt de Waal een bijna haakse bocht (kijk onder de Waalbrug door naar het oosten, naar rechts als je op de Waalkade staat) waardoor het water opstuwt en zo een bedreiging kan vormen voor het bovenstroomse gebied. Bovendien zorgt die bocht ervoor dat het water met kracht tegen de kade schuurt. In de loop van de tijden ondermijnde de stroom de oever, vanaf de 13e eeuw de kade, nogal eens, met landverlies, verzakkingen en een afbrokkelende kade tot gevolg. 

En dan was er het kruiend ijs: enorme ijsbrokken die de kade op schoven. IJs hoeven we zo gauw niet meer te verwachten, maar hoge waterstanden des te meer. Dat was al eeuwen zo en het wordt er niet beter op. Er zijn dan ook vele plannen ontwikkeld om het water te temmen. Uiteindelijk brak het inzicht door dat je rivieren beter de ruimte kunt geven dan haar in te perken. Zo ontstond het project Ruimte voor de Rivier, waarvan Ruimte voor de Waal het grootste project werd. 

De Waal stroomt niet langer langs, maar door Nijmegen

"De rivier die door de harten van de Nijmegenaren stroomt" schreef volgens Facebookgroep Oud Nijmegen een deelnemer aan de schrijfwedstrijd 'De rivier en ik' ooit.

Door de stadsuitleg ten noorden van de Waal en de waterstaatkundige ingrepen vanwege hoog water, is de vriendschap van Nijmegen met de Waal er flink op vooruit gegaan.

Lees hier voor meer info.

Stukje wandelen langs de Waal of de Spiegelwaal?

• Onder begeleiding van mij als stadsgids: Stadswandeling Nijmegen om de Waal (externe website), een rondje over Waalkade-west - de Spiegelwaal en via de Waalkade-oost terug.
• Langs de Waalkade west en Langs de Waalkade oost voor de zuidkant, de "stadskant". Deze route maakt ook deel uit van andere stadswandelingen waar ook andere delen van centrum en Benedenstad aan bod komen. Lees meer over mijn stadswandelingen in het algemeen.