In welke straten kun je het vooroorlogse Nijmegen zien?
Deze wandeling wordt binnenkort uitgebreid */
Het Nijmeegse stadscentrum is in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd. Eigenlijk kun je beter zeggen dat zeker de helft is verdwenen. Na het bombardement van 22 februari 1944 en de bevrijding van de stad in september 1944 heeft de stad heel wat te incasseren gehad door aanhoudende beschietingen vanuit het nog niet bevrijde Arnhem en door branden die op het laatst door vluchtende Duitsers werden aangestoken.
De uitgestrekte, bijna kale vlakte die resteerde, werd na de oorlog opnieuw bebouwd.
Bron: Gemeente Nijmegen
Daarbij werd het stratenpatroon grotendeels hersteld, soms vanuit overwegingen van historie, soms omdat er gelukkig nog iets was gespaard waardoor eerbiediging van het oude patroon nodig was. Wel werden er straten verbreed: de auto kwam op en was het symbool bij uitstek voor de vooruitgang. Ook werden hier en daar natuurlijke hoogteverschillen gedeeltelijk opgeheven. Dus ook al moet je in Nijmegen soms flink klimmen, het is niets vergeleken met vroeger!
Wederopbouw van Nijmegen
Het resultaat van de wederopbouw verrast veel mensen. Waar je in andere steden vaak eindeloos lang in een oude setting rondloopt, wisselt het stadsbeeld van Nijmegen met elke hoek die je om gaat. In het centrale deel van het centrum is het, op monumenten na, veelal de wederopbouwarchitectuur die het beeld bepaalt. Die moet je leren waarderen en dat kan, zoals altijd in steden, alleen door naar boven te kijken. Het is niet allemaal goud wat er blinkt, de jaren '50 - '60 waren niet echt de meest welvarende jaren, maar er zitten echte juweeltjes tussen. In ieder geval zorgen ze samen voor een aangenaam verblijfsklimaat en een afwisselend stadsbeeld.
Oorspronkelijke straten
Er zijn toch nog aardig wat straten, voornamelijk aan de rand van het centrum intact gebleven. Hier kun je nog de sfeer van het oude Nijmegen proeven en haar vooroorlogse geschiedenis aflezen. Het zijn juist deze randstraten die, meer dan de straten met de landelijke ketens, voor een bezoekje in aanmerking komen.
Voor deze wandeling beperk ik me tot het centrum. Veel andere straten die je het oude Nijmegen laten zien liggen in de benedenstad (west). Daar zou je zeker ook moeten gaan kijken. Je leest er hier meer over. De straten waar je af kunt slaan zijn tussen 24 en 26 met pijltjes aangegeven.
De stadswandeling
Het bijbehorende kaartje kun je hier downloaden en printen of rechtstreeks op je mobiel of tablet gebruiken.Of je kunt deze afbeelding gebruiken, dan blijf je op de website:
Start: Museum Het Valkhof (Google kaartje om daar te komen) (1) , oversteken naar 2, l.a. naar 3
r.a. naar 4 (Gerard Noodtstraat in. Halverwege links vind je de tweede synagoge van de stad, tot voor kort Natuurmuseum)
r.d. 5 is de Van Broeckhuijsenstraat, vooral aan de rechterkant interessant.
6 en 7 vormen de Van Welderenstraat (aan beide zijden intact gebleven)
Bij 7 r.a. naar 8 De Molenstraat; is op de kerk aan het einde rechts na, intact gebleven. Aan de rechterkant is wel het een en ander veranderd, niet altijd in het voordeel (Molenpoortpassage). Voor een beter beeld blijf je het beste aan de rechterkant lopen. Meer over de Molenstraat.
l.a. naar 9 Langs Plein 1944 Aan het eind, net voor de afrit naar de parkeergarage is bij de aanleg van het vernieuwde plein de Verloren Toren gevonden. De contouren zijn te zien in het plaveisel en de (een stukje verplaatste) fundamenten vind je in de fietsenstalling onder het plein. Je kunt er gratis in en het is beslist de moeite waard er een kijkje te nemen.
Bij 9 l.a. de Bloemerstraat in. Deze is aan de rechterkant grotendeels gespaard gebleven, links geheel verwoest.
Bij 10 r.a. naar 11 De Eerste Walstraat. De Eerste, Tweede en Derde Walstraat liggen grotendeels op de resten van de rond 1875 gesloopte walmuren rond de stad)
Bij 11. l.a. de Van Berchenstraat in. Rechts halverwege, met muursteen bovenin, vind je het geboortehuis van Joris Ivens, de wereldberoemde cineast.
Bij 12 l.a. Aan het eind linksaf oversteken naar (13)
Bij 13: oversteken naar parkje Nassausingel (14) en daarin linksaf naar 15. In het parkje staan eind 19e eeuwse beelden van de vier jaargetijden.
Bij 15 r.a. stukje langs Keizer Karelplein. Rechts de Stadsschouwburg, voorbeeld van Brutalisme in de architectuur. Het opent het venster naar de stad en de wereld.
Bij 16 r.a. door het midden (dat is het veiligst, er wordt hier voorlopig nog gewerkt) van de Van Schaeck Mathonsingel richting Centraal Station.
Bij 17 r.a. naar de Tunnelweg/ Burgemeester Hustinxstraat
Bij 18 r.a. de Burgemeester Hustinxstraat in
Bij 18 oversteken en aan de linkerkant van de Kronenburgersingel naar (20) lopen. Hier mooie, kapitale huizen van rond eind 19e, begin 20e eeuw
Bij 20 r.a. oversteken naar het Kronenburgerpark. Daar meteen het pad rechts nemen en aan het eind links naar 22 (toren Het Rondeel en dierenweide)
Park verlaten bij 22 en l.a. de Parkweg af
Parkweg vervolgen naar 24
Bij 24 r.a. de Hezelstraat in.
Bij 25, 26, 27, 28 deze straat vormde in de Romeinse tijd een deel van de verbinding tussen Xanten (nu Duitsland) en de stad Noviomagus (nu Nijmegen-West / Waterkwartier). De Stikke (= steile) Hezelstraat (26 - 27) is rechts geheel en links onderaan bij het bombardement getroffen (de St. Stevenstoren is op de huizen gevallen)
27 - 28 is de Burchtstraat. In de Burchtstraat wisselen verrassende wederopbouwarchitectuur en vooroorlogse panden elkaar aan de linkerzijde af. Kijk vooral omhoog! Naast CenA vind je het Gebroeders van Lymborchhuis, de plaats waar de drie wereldberoemde vernieuwers van de schilderkunst uit begin 15e eeuw woonden en werkten. Tegenover CenA midden op straat het met een kunstwerk aangegeven loden graf van een steenrijke Merovingische dame (de Loden Lady) dat op deze plek is gevonden. Het origineel is te zien in het Museum Het Valkhof.
Bij 29 r.a. de Hertogstraat in. Aan het eind een visualisatie van de Hertogpoort die hier stond.
Volg 30, 31 en sla bij 31 linksaf. De Oranjesingel. Bonus. Onderdeel van de als Beschermd Stadsgezicht aangewezen 19e eeuwse schil
Bij 32 (zelfregiecentrum, linksaf, bij de bushalte oversteken (33) bij 34 voorlangs de kiosk om uiteindelijk weer bij het Valkhofmuseum uit te komen.
