De universiteiten van Nijmegen
Je leest het goed: meervoud. Want Nijmegen had al een universiteit in de jaren vijftig van de zeventiende eeuw. In 1655 werd de Kwartierlijke Academie opgericht (de universiteit van het Kwartier van Nijmegen). Het initiatief kwam van Johannes Smetius en Lambert Goris. Goris was hoogleraar rechten geweest in Harderwijk.
De Illustere school in Harderwijk was verheven tot Gelderse Universiteit en dat was tegen het zere been van het stadsbestuur dat vond dat Nijmegen als zelfbenoemde hoofdstad daartoe tenminste óók het recht had.
Het stadsbestuur was bereid er flink wat geld in te steken. Dat leidde er onder meer toe dat de nieuwe academie goede docenten kon aantrekken. In 1656 kreeg de school de status van universiteit met promotierecht.
De universiteit had faculteiten in de letteren, medische wetenschappen, anatomie en scheikunde.
Het verging het Nijmeegse initiatief buitengewoon goed. Nijmegen vond zelfs dat het de Gelderse Academie binnen zijn muren moest krijgen, wat natuurlijk ten koste van Harderwijk zou gaan.
De universiteit raakte echter in een neerwaartse spiraal door de pestepidemie in 1665 en de inname van Nijmegen door de Fransen in 1672. Het onderwijs werd toen gestaakt.
Toen in 1674 het onderwijs werd hervat was er een tekort aan studenten en een gebrek aan financiën. In 1675 zette het Kwartier van Nijmegen de subsidie stop. In 1678 adviseerde het Kwartier zelfs om de universiteit op te heffen en met het vertrek van Gerard Noodt in 1679 verdween de laatste bekende docent. In 1678 en 1682 deed de stad nog tevergeefs subsidieverzoeken aan de prins van Oranje. Het einde van de universiteit was daar. Meer en uitgebreider op Wikipedia.
De Kwartierlijke Academie was gevestigd in de Commanderie van St. Jan. Het poortje dat toegang gaf tot de Academie is nu opgenomen in de Gedeputeerdenplaats bij het stadhuis. Je kijkt er tegenaan als je de poort onderdoor gaat.
Katholieke Universiteit, Radboud Universiteit
In 1923 kreeg de stad opnieuw een universiteit met de oprichting van de Katholieke Universiteit, tegenwoordig Radbouduniversiteit.
Dit deel wordt nog uitgewerkt. Voorlopig overgenomen van Wikipedia:
"De naam Radboud Universiteit verwijst naar de Sint-Radboudstichting, die zelf vernoemd is naar de bisschop, geleerde, dichter en heilige Radboud van Utrecht die rond 900 leefde. Hij was geboren in een adellijke Frankische christelijke familie en vernoemd naar zijn voorvader, de Friese koning Radboud. De naam Radboud betekent ‘boodschapper van raad’. In Nederland is Radboud de patroonheilige van de katholieke wetenschapsbeoefening. De Sint-Radboudstichting werd in 1905 opgericht met als doel de bevordering van het katholiek hoger onderwijs in Nederland en in het bijzonder de oprichting van een katholieke universiteit.
Bij de opening in 1923 heette de universiteit de Katholieke Universiteit Nijmegen, in 1956 volgde het daartoe behorende Sint-Radboudziekenhuis (nu Radboudumc). Sinds 1 september 2004 draagt de universiteit de naam Radboud Universiteit, maar statutair bleef het de Katholieke Universiteit Nijmegen. Als afkorting wordt RU Nijmegen gehanteerd. Volgens de toenmalige voorzitter van het college van bestuur, ir. Roelof de Wijkerslooth, verduidelijkt de nieuwe naam de samenwerking tussen de universiteit en het Radboud universitair medisch centrum (voorheen Universitair Medisch Centrum St Radboud)."
+++
