Vóór de Romeinen

Een glijvlucht over het prehistorische landschap van en rond Nijmegen.

Sinds de prehistorie is het gebied rond het huidige Nijmegen al bewoond. Dat is geen wonder, want hier was zoet water in de vorm van de rivier en sprengen, bronnen en beken op de oostelijk gelegen heuvels, dus was er handel, scheepvaart en visserij mogelijk.

De strategisch belangrijke heuvels waren bovendien een prima plek om je legers te huisvesten, uitvallen te doen en je terug te trekken als daar de tijd voor was. De rivier vormde eveneens een onderdeel van de strategische ligging.

Een tijdlijn:

De vorming van het landschap.

De stuwwallen van de Utrechtse heuvelrug, de Veluwe en Nijmegen - Kleve ontstaan en de rivieren waaronder de Waal krijgen langzaamaan vorm. In Nederland wonen Neanderthalers. Aan het eind van de voorlaatste ijstijd ontstaan de smeltwaterdalen. In natuur- en cultuurhistorisch centrum De Bastei kun je het allemaal zien.

De eerste bewoners

Ovatonde (Tekenbureau staalbouw)In deze periode vestigen zich de eerste bewoners die leefden van de jacht, de visserij en het verzamelen van planten en vruchten. In de directe omgeving van het Keizer Augustusplein in de Waalsprong (de "ovatonde" als je vanuit Arnhem net Nijmegen binnenrijdt) zijn resten van kampplaatsen gevonden. Die vondsten zijn zó belangrijk dat het gebied is aangemerkt als archeologisch rijksmonument. Zo'n status betekent overigens niet altijd dat er veel te zien is. Dat is hier in ieder geval niet het geval.
Rond 3700 v.Chr. vestigden zich hier aan de noordkant van de Waal, in het gebied dat nu de wijk de Grote Boel vormt, de eerste Betuwse boeren die boerden in "gemengd bedrijf". Van rond 2000 v.Chr. (net zo lang verwijderd van het begin van de jaartelling als wij nu) dateren begravingen op de Hunnerberg. De Hunnerberg is deel van de heuvelrug die je ziet als je Nijmegen binnenkomt.

Graven gevonden

De Brons- en IJzertijd. Gevonden: Grafheuvels op het Kops Plateau en Hunnerberg, een urnenveld op het Kops Plateau. Ook het Kops Plateau maakt deel uit van de heuvelrug die je ziet als je Nijmegen binnenkomt.  Op het Valkhof zijn voor de St. Nicolaaskapel resten van grafheuvels van rond 1000 v. Chr. gevonden. 

De eerste grote Nijmegenaren

Uit deze periode dateren onder meer wapengraven op het Kops Plateau en Keizer Traianusplein en twee in het oog springende vondsten: een van een krijgsheer in wiens graf onder meer een paardentuig en onderdelen van een strijdwagen werden bijgezet. In museum Het Valkhof vind je een reconstructie van zo'n strijdwagen. Een andere belangrijke vondst (uit 1998) was die van de "Man van Lent" op de hoek van de Turennesingel en de Laauwikstraat in Lent. Er is samen met hem nog iemand anders in zijn graf gevonden samen met bronzen oorringetjes en vlechtringen. Belangrijke prehistorische vondsten zijn te bekijken in de Historische tuin Lent. Op aanvraag organiseren ze rondleidingen door de tuin en het kleine museum.


* Over het "crypto-potje" in de Waalsprong gevonden onder meer: waalsprong.nl

Deze pagina werd het laatst aangepast op 08-07-2021.